ჭარბწონიანობა
ch'arbts'onianoba
excess weight, obesity
ჭარბი წონის ქონა, მეტისმეტი სიმსუქნე;
- საფრანგეთი, ისევე როგორც სხვა მდიდარი ქვეყნები, მოსახლეობის მასობრივი ჭარბწონიანობის პრობლემის წინაშე დგას;
- გადაცემაში უკვე ისაუბრეს ჭარბწონიანობისა და ხერხემლის პრობლემების შესახებ;
- გესტაციური დიაბეტის მქონე დედის შვილები ხშირად განიცდიან ჭარბწონიანობას და დაავადებულები არიან მე-2 ტიპის შაქრის დიაბეტით.
სუფრაჟიზმი
suprazhizmi
suffragism
ისტ. სუფრაჟისტების მოძრაობა, ქალებისთვის საარჩევნო ხმის უფლების მინიჭებისათვის ბრძოლა (განსაკ. XX საუკუნის დასაწყისის ინგლისსა და აშშ-ში);
- სუფრაჟიზმი აღმოცენდა ინგლისში XIX საუკუნის მეორე ნახევარში, მოგვიანებით კი გავრცელდა აშშ-ში, გერმანიაში, საფრანგეთსა და მსოფლიოს მრავალ სხვა ქვეყანაში;
- მესმის, რომ ეს მუდმივად თვითდამამკვიდრებელი სუფრაჟიზმი თქვენი ბუნებრივი თვისება როდია, უბრალოდ, თქვენ გარკვეულ ესთეტიკურ ფორმულას მისდევთ, ისიც ხანგამოშვებით...
ბაუნსერი
baunseri
1. bouncer, doorman; 2. baby bouncer
-
ჩვილის ჩასაწვენი სარწეველა საწოლი ან სავარძელი ( აგრ. baby bouncer, infant bouncer);
- მულტიფუნქციური ბაუნსერი ახალბედა მშობლებისთვის ნამდვილი შვება იქნება;
- სანამ თქვენ დაკავებული ხართ, მუსიკალური საქანელა-ბაუნსერი თქვენს შვილს დაარწევს და სასიამოვნო მელოდიებს მოასმენინებს;
- (იყიდება) ეტლები, ბაუნსერები, ჭოჭინები, აბაზანები, მანეჟები და სხვა მრავალი. ბრენდ მაღაზიის მისამართია: ქავთარაძის 1 სავაჭრო ცენტრი "სითი მოლი";
-
მთვრალების, დებოშიორების და ა.შ. გამძევებელი (ბარიდან, რესტორნიდან, დისკოთეკიდან);
- გვესაჭიროება ბაუნსერი, სიმაღლე 1.90 სმ, ათლეტური აღნაგობის, სპორტული გამოცდილების. 19:00-02:00, 6/1-ზე გრაფიკით. 1500 ლ;
- სასტუმროში გვესაჭიროება ბაუნსერი (უსაფრთხოება) 17:00-02:00 5 დღე/2 OFF, 1500 ლ. კვება; დაზღევა; ტრანსპორტირება.
ენერგოსექტორი
energosekt'ori
power sector
ეკონომიკის ნაწილი, რომელიც დაკავშირებულია ენერგეტიკასთან, ენერგიის გამომუშავებასთან, გარდაქმნასთან, გადაცემასა და გამოყენებასთან;
- საქართველოს ენერგოსექტორის უსაფრთხოებისთვის მისი უწყება გამუდმებით მუშაობს;
- გურიას დიდი პოტენციალი აქვს როგორც სოფლის მეურნეობის, ტურიზმის, ასევე ენერგოსექტორის განვითარების თვალსაზრისით.
ცისგენდერი
tsisgenderi
cisgender; not transgender
პირი, რომლის ბიოლოგიური სქესიც მის გენდერულ თვითიდენტიფიკაციას ემთხვევა; არატრანსგენდერი;
- ამტკიცებენ, რომ არ ყოფილა ტრანსგენდერი პირის თავდასხმის შემთხვევები ცისგენდერ ადამიანზე საჯარო საპირფარეშოში;
- ცისგენდერი: ტერმინი, რომელიც აღნიშნავს პირს, რომელსაც არ აქვს შეუთავსებლობა საკუთარ სქესთან;
- სხვადასხვა დროს ჩატარებული კვლევები ცხადყოფს, რომ სხეულის გამო ადამიანის შერცხვენა იწვევს დეპრესიულ სიმპტომებს, ხოლო ტრანსი ქალები და კაცები ცისგენდერი ადამიანებისგან განსხვავებით უფრო ხშირად ხდებიან ამგვარი მოპყრობის [body shame] მსხვერპლნი;
- ჩვენ კარგად ვიცით, რომ 2010 წლის გენდერული თანასწორობის აქტი მოითხოვს ცისგენდერი და ტრანსგენდერი ქალების თანაბარ მოპყრობას.
ზონდერი
zonderi
a hired ruffian, bully (used by the government for the suppression of its opponents)
-
პოლიტიკური ჯგუფის მიერ დაქირავებული ბანდფორმირების წევრი, რომელსაც პოლიტიკურ მოწინააღმდეგებზე ანგარიშსწორებისათვის იყენებენ;
- მას სადარბაზოსთან დახვდა პირბადიანი, სპორტულად ჩაცმული ზონდერი;
- ლიდერები "მარიოტში" ყავას სვამდნენ, ხალხს კი ზონდერები სცემდნენ;
- თუ არ გაჩერდებიან, საჯაროდ დავასახელებ იმ სპორტსმენებს, რომლებიც ზონდერებად მუშაობდნენ;
-
როგორც რთული სიტყვის კომპონენტი, რომელსაც აქვს მნიშვნელობა: მთავრობის მიერ დაქირავებული პირი (ოპონენტებთან საბრძოლველად გამოყენებული);
- ზონდერჯგუფები;
- ზონდერბრიგადები;
- ზონდერკრიმინალები;
- ზონდერმოსამართლე;
- ზონდერმკვლელები.
დახარვეზება (<და>ახარვეზებს)
dakharvezeba
to find smth. faulty, defective or inadequate; to reject on the grounds of being faulty, defective or inadequate
დაწუნება, არმიღება; ხარვეზის ან დარღვევის პოვნა (რაიმეს გაფორმების, შესრულების, დამზადების, ექსპლუატაციის და მისთ. წესში);
- სააგენტომ 25 ნოემბერს პარტიის წევრების მიერ წარდგენილი განაცხადი დაახარვეზა და 10 დღის ვადა მისცა ხარვეზების გამოსასწორებლად;
- მთავრობის მოლოდინია, რომ არასრულფასოვანი დოკუმენტების დახარვეზება აღარ მოხდება და გრამატიკული შეცდომების ან ბეჭდის არარსებობის მიუხედავად მიწა მაინც დარეგისტრირდება;
- ინსპექტირების პროცესში ავტომობილების დახარვეზება ხშირად ძრავის არასწორი მუშაობით არის გამოწვეული.
ანტისაოკუპაციო
ant'isaok'up'atsio
anti-occupation
მიმართულია ოკუპაციის წინააღმდეგ; გამოხატავს პოლიტიკურ, იდეოლოგიურ ან სამოქალაქო წინააღმდეგობას ქვეყნის ტერიტორიაზე უცხო სახელმწიფოს ძალდატანებით გაბატონების, სამხედრო ინტერვენციის ან პოლიტიკური კონტროლის წინააღმდეგ.
- წალენჯიხის ცენტრში, ყოფილი სტამბის შენობაში ანტისაოკუპაციო ბანერი მოძრაობა "დროას" ზუგდიდის ოფისის ხელმძღვანელმა გააკრა;
- საქმე ეხებოდა 2019 წლის 20-21 ივნისს, პარლამენტთან ანტისაოკუპაციო საპროტესტო აქციისას, პარლამენტის შენობაში შეჭრის მცდელობის საქმეს, რომლის გამოც მელიას ბრალად ედება ჯგუფური ძალადობის ხელმძღვანელობა და მასში მონაწილეობა;
- 1989 წლის 11 ოქტომბერს, ეროვნულ-განმანთავისუფლებელმა მოძრაობამ, მორიგი ანტისაოკუპაციო აქცია მოაწყო მოთხოვნით, საქართველოს მოქალაქეებს უარი ეთქვათ სსრკ-ს საოკუპაციო ჯარში სამსახურზე.
არაკონვენციური
arak'onventsiuri
nonconventional, unconventional
-
სამხ. არატრადიციული, ჩვეულებრივისგან რომ განსხვავდება (ითქმის ომის მეთოდების, იარაღის და მისთ. შესახებ);
- ამბოხებითი მოძრაობა და პარტიზანული ომი არაკონვენციური ომის განუყოფელი ფორმებია;
- ჩვენი ამოცანა იყო ჩვენს ხელთ არსებული მცირე ძალების გადანაწილება ისე, რომ არაკონვენციური ტაქტიკის გამოყენებით შეგვეჩერებინა შეტევა;
-
უჩვეულო, არაწესიერი, არასტანდარტული, არატრადიციული;
- ფილმი ეხმაურება ადამიანების არაკონვენციურ ურთიერთობებს, სიყვარულსა და მათ მიმართ შექმნილ წინაღობებს;
- სამოცდაათიან წლებში მეც ინტენსიურად ვწერდი არაკონვენციურ ლექსებს;
-
ენერგ. ტრადიციული გზებით რომ არ მოიპოვებენ, არატრადიციული (ითქმის ნავთობსა და გაზზე);
- აშშ-ში სამივე ტიპის არაკონვენციური გაზის დიდი რესურსია;
- დღეს ჩინეთში არაკონვენციური გაზის მთავარი წყარო ქვანახშირის მეთანია;
ხარჯთეფექტური
kharjtepekt'uri
cost-effective
რენტაბელური; გაწეულ ხარჯებს რომ ამართლებს; ეკონომიურად მიზანშეწონილი;
- ჩვენ ვთავაზობთ ნავთობპროდუქტებით მომარაგების კონკურენტუნარიან გადაწყვეტილებებს როგორც კერძო მომხმარებელს ასევე ბიზნეს სტრუქტურებს, ხარჯთეფექტური სადისტრიბუციო არხების მეშვეობით;
- აღიარებული აქსიომაა, რომ კერძო ბიზნესი ყოველთვის უფრო ხარჯთეფექტურია, ვიდრე სახელმწიფო საწარმო;
- ამ გზით მიღებული რეკომენდაციები ყოველთვის ხარჯთეფექტური, პრაქტიკული და რეალურად იმპლემენტირებადი უნდა იყოს;
- მნიშვნელოვანია, რომ სიმულტანური ოპერაციები ხარჯთეფექტური და ფინანსურად უფრო მომგებიანია პაციენტისთვის.
ბარიერგადალახული
bariergadalakhuli
Political parties or students who met the minimum threshold scores
-
პოლიტ. პოლიტიკური პარტია, რომელმაც არჩევნებში დააგროვა საარჩევნო კანონმდებლობით დადგენილი მინიმალური ხმების პროცენტული ზღვარი და რომელიც იღებს უფლებას მონაწილეობა მიიღოს პარლამენტში მანდატების განაწილებაში;
- ოპოზიცია არჩევნების შედეგებს გაყალბებულად მიიჩნევს და ბარიერგადალახული პარტიები საპარლამენტო მანდატებზე უარს ამბობენ;
- პროპორციული წესით ასარჩევ დეპუტატთა რაოდენობის ზრდის გამო იცვლება ასევე 5% ბარიერგადალახული პარტიების მიერ მიღებული მანდატების გამოთვლის ფორმულა.
-
განათლ. პირი, რომელმაც გადალახა განსაზღვრული მინიმალური ქულობრივი ბარიერი ან სტანდარტი და წარმატებით დაასრულა გამოსაცდელი ეტაპი;
- წამყვანის სტატუსის ბარიერგადალახულ პედაგოგს მიღებული შედეგი შეენახება იმ შემთხვევაშიც, თუ გამოცდაზე განმეორებით გასვლისას მინიმალურ ბარიერს ვეღარ გადალახავს;
- მინისტრის ბრძანებით რვა საგნიდან ნებისმიერ სამ საგანში ვისაც მიღებული აქვს მინიმუმ 5.2 ქულა მოსწავლე ბარიერგადალახულად ჩაითვლება.
რობოკოპი
robok'op'i
“RoboCop”, a riot police officer in riot gear
პოლიციის სპეცდანიშნულების რაზმის მებრძოლი (მასობრივ არეულობათა აღსაკვეთად მოქმედი);
- რობოკოპებმა ახალგაზრდა დემონსტრანტები დაარბიეს;
- დილით, 5 საათზე, აქციის მიმდინარეობისას დავშავდი. "რობოკოპების" შემოსვლა მოხდა, მათ შიშველი ხელებით ვაშველებდით. მეგონა, რომ "დუბინკა" ჩამარტყეს, დარტყმის შედეგად გავითიშე. მერე გავიგე, რომ წყლის ჭავლისგან დავზიანდი;
- ისინი დაცვის პოლიციის ბაზაზე გადიან წვრთნებს ე.წ. რობოკოპების ფორმებით.
დასანქცირება (<და>ასანქცირებს)
dasanktsireba
to sanction, to impose sanctions on
დამსჯელი სანქციების დადება, სანქციონირება;
- შეგახსენებთ, რომ ამერიკის შეერთებული შტატები პირველ რიგში ასანქცირებს სწორედ იმ ადამიანებს, ვინც საკუთარი მოქმედებით ძირს უთხრის დემოკრატიას;
- ამერიკის ხაზინის დეპარტამენტმა დაასანქცირა 10-ზე მეტი სომალური და იემენური წარმოშობის პიროვნება, რომლებიც ჩართულნი იყვნენ სომალური ისლამისტური სამხედრო დაჯგუფების ალ-შაბააბის ფინანსურ ოპერაციებში.
პროდემოკრატიული
p'rodemok'rat'iuli
prodemocratic
დემოკრატიის მომხრე, მხარდამჭერი ან ხელშემწყობი;
- ,,ხალხი ჩვენ ვართ!" – ეს ის სიტყვებია, რომლებსაც პროდემოკრატიული აზროვნების ადამიანები აღმოსავლეთ გერმანიაში ქუჩის მანიფესტაციებზე გერმანიის კედლის დანგრევამდე მღეროდნენ;
- მიუხედავად ამ დაპირებებისა, პროდემოკრატიული ძალები შიშობენ, რომ ქალაქში ჩინეთის ცენტრალური ხელისუფლების გავლენა გაიზრდება;
- პროექტის მიზანია საქართველოს მრავალპარტიული სისტემის გაძლიერება და პროდემოკრატიული პოლიტიკური პარტიების მხარდაჭერა;
- 4 ივნისის მოვლენები განიხილება, როგორც ჩინური ყაიდის ავტორიტარიზმის ნიმუში და მათ ხშირად ახსენებენ ჰონკონგის პროდემოკრატიული პოლიტიკოსები.
ბლეფაროპლასტიკა
bleparop'last'ik'a
blepharoplasty
კოსმეტიკური ხასიათის ქირურგიული ოპერაცია ქუთუთოების დეფორმაციის კორექტირების მიზნით;
- ბლეფაროპლასტიკა ქუთუთოების კორექციაა, რომელიც სახეს ახალგაზრდობას უბრუნებს და დაღლილობის კვალს აქრობს.
არაევროკავშირელი
araevrok'avshireli
non-EU
ევროპულ საფეხბურთო ლიგებში მოთამაშე სპორტსმენი, რომელსაც არ აქვს ევროკავშირის მოქალაქეობა (ტერმინი გამოიყენება კლუბებში მოთამაშეთა მოქალაქეობის მიხედვით კვოტირების კონტექსტში);
- რეალმა არაევროკავშირელი ფეხბურთელებისთვის ადგილები გამოათავისუფლა;
- სერია A-ს გუნდებს ჩემპიონატის განაცხადში მაქსიმუმ 5 არაევროკავშირელი ფეხბურთელის ყოლის უფლება აქვთ.
არგაღიზიანება
argaghizianeba
non-irritation / non-provocation policy (towards Russia)
საქართველოს მთავრობის მიერ რუსეთისადმი გატარებული პოლიტიკის არაოფიციალური სახელწოდება, რომელიც გულისხმობს ისეთი გადაწყვეტილებების მიღებას ან უმოქმედობას, რომელიც რუსეთის მხრიდან მკაცრად უარყოფით შეფასებას და მის „გაღიზიანებას“ არ გამოიწვევს.
- დღეს სწორედ რუსეთის არგაღიზიანებით არის გამოწვეული ასეთი მოქმედებები;
- არგაღიზიანების საფარქვეშ თავდაცვის ხარჯების შემცირება საქართველოს მოწყვლადობას ზრდის რუსეთიდან მომდინარე საფრთხეების მიმართ;
- არგაღიზიანებისა და მდუმარე სირაქლემის პოზაში ყოფნას კარგი შედეგი არ მოაქვს.
აფილირება
apilireba
to affiliate
მჭიდროდ დაკავშირებული კონკრეტულ პირთან, ჯგუფთან, პოლიტიკურ პარტიასთან, კომპანიასთან ან სხვა ერთეულთან.
- კონკურსში გამარჯვებულმა პირმა აფილირება უნდა გააკეთოს საქართველოს უნივერსიტეთან.
- გამოცემა მკაცრად იცავს სტანდარტს, რომლის მიხედვითაც დაუშვებელია რომელიმე პარტიასთან აფილირება.
ბასლაინი
baslaini
bus lane
ავტობუსებისთვის გამოყოფილი სამოძრაო ზოლი (ქუჩაზე, საავტომობილო გზაზე);
- 2021 წლამდე ქალაქის მასშტაბით ავტობუსის ზოლები, ე.წ. ბასლაინები მოეწყობა.
დასტაბილურება (<და>ასტაბილურებს)
dast'abilureba
stablization
-
ეკონ. ეკონომიკური მაჩვენებლების (ვალუტის კურსი, ინფლაცია, ფასები და სხვ.) მერყეობის შეჩერება და მდგრადობის მიღწევა;
- ლარის კურსმა ამერიკულ დოლართან მიმართებაში ვარდნა გასული წლის ნოემბრიდან დაიწყო, ეროვნული ვალუტის დასტაბილურება დღემდე ვერ მოხერხდა;
- სავარაუდოდ, რამდენიმე ათწლეულში საქართველო უფრო მეტად დაემსგავსება ევროკავშირის საშუალოდ განვითარებულ ეკონომიკას, რასაც ქვეყანაში ინფლაციის დასტაბილურება უნდა მოყვეს.
-
პოლიტიკურად ან/და სოციალურად არამყარი, კრიზისული ან კონფლიქტური მდგომარეობის აღმოფხვრა და მდგრადი, პროგნოზირებადი წესრიგის აღდგენა;
- ჩემი რჩევა, ცხადია, ის არის, რომ მთავრობამ ქვეყანაში პოლიტიკური სიტუაციის დასტაბილურება შეძლოს;
- ინფექციონისტი, მაკა ბულეიშვილი ვარაუდობს, რომ ქვეყანაში ეპიდემიოლოგიური ვითარების დასტაბილურება აპრილი-მაისისკენაა მოსალოდნელი.